-
میزبانی وب چیست؟
میزبانی وب همان چیزی است كه وقتی می‌خواهید وب‌سایتتان روی شبکه بین‌المللی (اینترنت) برای همه قابل دیدن باشد به آن نیاز دارید. به زبان ساده، وب‌سایت شما باید روی یك سرویس دهنده میزبان قرار گیرد. کامپیوتر شخصی شما هم می‌تواند به صورت یك سرویس دهنده میزبان تنظیم و راه‌اندازی شود، اما اگر قصدتان جذب ترافیك یا «بازدید كننده» زیاد برای سایتتان است، این كار زیاد عاقلانه به نظر نمی‌رسد. به چند دلیل:
اول برای این كه وب سایت شما در اینترنت در دسترس باشد لازم است كامپیوترتان همیشه روشن و به اینترنت متصل باشد؛ به محض خاموش شدن كامپیوتر دیگر كسی سایتتان را نمی‌بیند.
دوم اگر با نرم‌افزارهای راه‌اندازی سرور آشنا نباشید، این كار می‌تواند برای شما پیچیده باشد. در نتیجه اصلاح اشكالات و خرابی‌های احتمالی سرورتان وقت و انرژی زیادی می‌خواهد.
سوم سرعت اتصال به اینترنت به احتمال زیاد برای میزبانی سایتتان كافی نیست، مخصوصا اگر تعداد بینندگان سایت شما زیاد باشد. در بهترین حالت شما از طریق یك مودم ADSL، یا شاید یك خط اختصاصی تجاری که مخابرات در اختیار شرکت‌ها می‌گذارد (پس از گذراندن مراحل دشوار اداری) آنهم با سرعتی کاملا ناچیز اصلا مورد استفاده این سرویس نخواهد بود.
چهارم پس از دریافت خط اختصاصی اینترنت با کلی پارتی بازی مهمترین بخش آن پایدار بودن اینترنت است، که اصلا قابل برنامه‌ریزی نیست که شما در طول یکسال به چه مدت از داشتن اینترنت محروم هستید.
به همین دلایل، تمام شركت‌ها، ارگان‌ها و حتی افراد شخصی كه نیاز به وب سایت دارند برای میزبانی سایتشان به سراغ شركت‌های ارائه دهنده خدمات میزبانی می‌روند. در چنین شرکت‌هایی سرورهای آنها قالبا در خارج از ایران و در معروف‌ترین و مجهزترین Datacenterهای دنیا قرار دارد جایی که بصورت 24 ساعته برق به سرورها متصل است و اینترنت قطعی ندارد و برای مواقع اضطراری تمهیداتی اندیشیده شده است. شما بعنوان مشتری به فضای کوچکی از این سرورها دسترسی دارید که با داشتن فضایی هرچند کوچک و کم حجم به یك تیم از متخصصان اینترنت برای نگهداری وب سایتتان، متصل خواهید بود که در طول 24 ساعت می‌کوشند که این سرویس متوقف نشود.
میزبانى وب خود را چگونه انتخاب کنیم؟
وب سایت‌ها به عنوان ویترین و نماینده شرکت‌ها و سازمان‌ها در دهکده جهانی جایگاه خود را در کشور ما باز کرده‌اند. نیاز به راه‌اندازی وب‌سایت‌ها، نیاز به خدمات میزبانی وب را با خود به همراه آورده است. در حال حاضر خدمات میزبانی وب در ایران به حوزه‌ای مهم جهت بسترسازی حضور ایرانیان در دهکده جهانی تبدیل شده است. در ادامه سعی خواهیم نمود به بررسی شاخص‌های ارائه خدمات میزبانی وب و چالش‌های ارائه این خدمات در کشور ایران بپردازیم.
شاخص‌های خدمات میزبانی وب
با وجود صدها سرویس دهنده خدمات میزبانی وب در اینترنت، این سوال که میزبانی سایت خود را به کدامین سرویس دهنده بسپاریم سوالی است که همواره ذهن مدیران و مسئولان سایت‌ها در بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی به خود مشغول کرده و اغلب بدون رسیدن به پاسخ قاطعی، بر اساس پارامترهایی مانند تبلیغات و یا هزینه خدمات یک سرویس دهنده انتخاب می‌شود. اما به راستی چه شاخص‌هایی در تعیین سرور میزبان سایت ما موثر است و چگونه به ارزیابی و بررسی خدمات پیشنهادی یک سرویس‌دهنده بپردازیم و دست به انتخاب بزنیم؟ در ادامه به شاخص‌های کلیدی و موثر جهت انتخاب ارائه دهنده خدمات میزبانی وب می‌پردازیم.
امنیت: کلیدی‌ترین شاخص جهت انتخاب میزبانی وب بحث امنیت سرور میزبانی است. مهمترین مواردی که از یک میزبان وب جهت افزاریش امنیت سرور توقع می‌رود عبارت است از:
- نصب و راه‌اندازی دیواره‌های آتش و سیستم‌های تشخیص مهاجم بصورت سخت‌افزاری و یا نرم‌افزاری
- تنظیم صحیح و بهینه حقوق دسترسی کاربران برروی سرور جهت جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز
- تنظیم نرم‌افزارهای مختلف نصب شده بر روی سرور با حقوق دسترسی صحیح جهت جلوگیری از نفوذ هکرها
- حذف نرمافزارها و سرویس‌های اضافی بر روی سرور میزبان
- تغییر تنظیمات، آدرس‌ها و رمزهای عبور پیش فرض نرمافزارها که یکی از راه‌های نفوذ خرابکاران به سیستم‌ها می‌باشد.
پایداری خدمات ارائه شده:
شاخص مهم بعدی در انتخاب سرور میزبان، تضمین ارائه دهنده خدمات مبنی بر میزان پایداری سرویس ارائه شده می‌باشد. آنچه در این موارد مطرح است عبارت است از:
- ضریب پایداری و در دسترس بودن سایت و سرویس در طول یک روز، یک ماه و یک سال
- داشتن سرورهای Mirror جهت جلوگیری از توقف سرویس‌ها در صورت بروز مشکلات سخت‌افزاری
- بودن مرکز داده (Data center) پشتیبان تا در صورت ایجاد اخلال در مرکز داده اول، سرور پشتیبای در مرکز داده دوم اقدام به پاسخگویی نماید. اهمیت پایداری و در دسترس بودن سایت شما در اینترنت و تناسب آن با هزینه‌های در نظر گرفته شده توقع شما را از یک سرویس دهنده در این موارد مشخص می‌کند.
کیفیت پشتیبانی سرورهای میزبان:
داشتن تیم تخصصی از سوی ارائه دهنده خدمات میزبانی وب که بصورت دائم اقدام به پشتیبانی سرورهای میزبانی می‌نماید از نکات مهم جهت انتخاب یک سرویس دهنده خدمات میزبانی وب می‌باشد. تیم پشتیبانی سرورها خدمات زیر را برای مشتریان فراهم می‌آورد:
- تهیه نسخه‌های پشتیبانی از اطلاعات در بازه‌های زمانی مشخص: تهیه این پشتیبان‌ها و قابلیت دسترسی آنها در شرایط بحرانی از مواردی است که معمولا اهمیت آن در زمان وقوع بحران و مشکل از سوی مشتریان درک می‌شود.
- نصب آخرین نسخ‌های نرم‌افزارهای نصب شده بر روی سرور و امکان استفاده از قابلیت‌های جدید آنها
- مانیتورینگ دائم سرورها و کنترل صحت عملکرد نرمافزارها و سرویس‌های ارائه شده. این امر در افزایش امنیت و ضریب پایداری سرویس‌ها بسیار موثر خواهد بود.
- بررسی Logهای رخدادهای مختلف بر روی سرور جهت کنترل مسائل امنیتی و مشکلات احتمالی سرویس‌ها
پشتیبانی کاربران:
تیم پاسخگویی به سوالات و مشکلات کاربران و سیستم پیگیری آنها از مواردی است که کاربران بیشترین واکنش را نسبت به کیفیت آن دارند. آنچه در این موارد مهم است:
- ضریب دسترسی بخش پشتیبانی
- سرعت عمل و کیفیت پاسخ‌های ارائه شده
- توانایی تیم پشتیبانی به پاسخگویی به سوالات فنی و تخصصی کاربران
- پیگیری مشکلات و بوروکراسی لازم جهت انجام این امر
- بودن سیستم اداری لازم جهت نظارت و مدیریت مشکلات و شکایات احتمالی کاربران
سرویس‌های نرم‌افزاری: تیم‌های برنامه‌نویس و تولیدکننده سایت‌ها همواره نیازهای مشخصی جهت نصب و راه‌اندازی سایت‌ها دارند. آنچه که در این موارد حائز اهمیت است:
- سیستم‌عامل سرور میزبان و سازگاری آن با نرم‌افزارهای استفاده شده در سایت
- پشتیبانی بانک‌های اطلاعاتی مورد نیاز
- پشتیبانی زبان‌های برنامه‌نویسی استفاده شده در سایت
- نرم‌افزارهای عمومی نصب شده
- میزان انعطاف‌پذیری شرکت ارائه دهنده خدمات میزبانی جهت نصب نرم‌افزارهای اختصاصی یک مشتری
پهنای باند و مشخصات سخت‌افزاری سرور میزبان: شاخصی که پس از راه‌اندازی سایت و در سرعت نمایش سایت خود را نشان می‌دهد پهنای باند اختصاصی برای سرور میزبان و مشخصات سخت‌افزاری سرور و تناسب آنها با تعداد سایت‌ها و سرویس‌های نصب شده برروی آن سرور می‌باشد.
دانستن مشخصات سخت‌افزاری دقیق سرور، پهنای باندی که بصورت اختصاصی به سرور اختصاص یافته است و تعداد سایت‌ها و سرویس‌های نصب شده برروی سرور میزبان توقع ما را از سرعت نمایش سایت خود تعیین خواهد کرد.
Control panel خدمات:
معمولاً نوع control panel که در اختیار مدیر سایت جهت مدیریت خدمات دریافتی قرار می‌گیرد و قابلیت‌ها و انعطاف‌پذیری آن از موارد مهمی است که باید در نظر گرفته شود. لازم به ذکر است امنیت این control panel ها که از مهمترین راه‌های نفوذ هکرها می‌باشد نکته بسیار مهمی است.
نوع سرور میزبانی وب:
معمولاً به دو صورت سرور اختصاصی و یا سرور مشترک، خدمات میزبانی وب به مدیران سایت‌ها ارائه می‌شود. در اکثر موارد، یک سرور میزبانی وب فضای Hard خود را به فضاهای کوچک‌تری تقسیم کرده و آن را با هزینه کمتر در اختیار افراد مختلف قرار می‌دهد. در این حالت از چندین سایت تا چند صد سایت از سرور میزبان بصورت مشترک استفاده می‌نمایند.
برای سایت‌های مهم و یا با حجم اطلاعات بالا، سرورهای اختصاصی از نظر امنیتی و پایداری سرویس‌ها به هیچ وجه قابل مقایسه با سرورهای مشترک نیستند. فراموش نکنیم هر سرویس عمومی و اضافی نصب شده برروی سرورهای مشترک و هر سایت دیگر بر روی آن سرور می‌تواند یک کانال ورودی برای هکرها باشد. همچنین حجم وانبوه درخواست‌ها بر روی سرور پایداری و سرعت آن را قطعاً کاهش خواهد داد.
هزینه: آخرین شاخصی که گاهی به عنوان اولین شاخص (البته به اشتباه) مطرح می‌شود شاخص قیمت و هزینه خدمات ارائه شده می‌باشد. در مورد هزینه‌های اعلام شده همواره به شاخص‌های کیفی مطرح شده و همچنین امکانات دریافتی به ازای مبلغ پرداختی خود دقت نمایید.
محل فیزیکی مرکز داده (Data center) میزبانی سرورها: این نکته که سرورهای میزبان شما در چه مرکز داده‌ای در کدام کشور واقع شده و فراهم شدن شرایط امکانات این مرکز داده از نظر پهنای باند، امکانات امنیتی، استحکام بنای فیزیکی، پیش‌بینی شرایط بحرانی مانند قطعی برق، آتش سوزی، زلزله و ... تا چه میزان است از شاخص‌های مهمی برای تصمیم گیری جهت انتخاب یک سرویس دهنده خدمات میزبانی وب می‌باشد. یکی از مواردی که در شرایط فعلی بسیار اهمیت یافته است محل فیزیکی مرکز داده و قرارگیری آن در داخل کشور است. با راه‌اندازی اولین مرکز داده ایرانی و راه‌اندازی تعداد دیگری از این مراکز داده در کشور در آینده نزدیک، این سوال مطرح می‌شود که قرارگیری سرورها در داخل کشور بهتر است یا خارج کشور.
در زیر به مقایسه وضعیت قرارگیری سرورها در مراکز داده داخل کشور و یا خارج کشور می‌پردازیم.
در شرایط قرارگیری سرورها در مراکز داده داخل کشور:
- سرعت دسترسی کاربران ایرانی به سایت‌ها بیشتر خواهد بود.
- در شرایط تحریم‌های اقتصادی و تبعات ناشی از آن مشکلات کمتری خواهیم داشت
- در شرایط بحرانی امکان دسترسی به خود سرور وجود دارد.
- دسترسی بهتری می‌توان به ارائه دهنده خدمات مرکز داده داشت و پشتیبانی بهتری دریافت کرد.
- ساعات پاسخگویی آنها از نظر ایام تعطیل و ساعات شبانه روز با ما یکسان است.
در شرایط قرارگیری سرورها در مراکز داده خارج کشور:
- سرعت دسترسی کاربران خارجی به سایت‌ها بیشتر است.
- پهنای باند اختصاصی به سرورها و سرعت آنها بیشتر است.
- کیفیت مراکز داده از نظر مسائل امنیتی، پیش بینی شرایط بحرانی مانند آتش سوزی، زلزله، قطعی برق و ... بهتر است. آنچه که هنوز نمی‌توان در مورد آن اظهار نظر کرد شاخص قیمت است. با توجه به نوپا بودن مراکز داده ایرانی و عدم حضور جدی آنها در عرصه ارائه سرورهای اختصاصی به عموم، هنوز قیمت این سرورها به یک وضعیت پایدار و ثابتی جهت مقایسه با هزینه‌های سرورهای واقع درمراکز داده خارج کشور نرسیده است.
چالش‌های ارائه خدمات میزبانی وب در ایران
با گذشت چندین سال از ارائه خدمات میزبانی وب در ایران و حضور در حد اشباع شرکت‌های مختلف نرم‌افزاری در این عرصه، ارائه خدمات میزبانی وب در ایران با مشکلاتی مواجه شده است.
در ادامه به بررسی مهمترین این چالش‌ها می‌پردازیم:
میزبانی وب و فرهنگ واسطه‌گری: اقتصاد ما نسبت به کالاهایی که بتوان در سیستم واسطه‌گری آنها را توزیع کرد بسیار حریصی است. میزبانی وب کالایی است که به شدت برای واسطه‌ها جذاب است. در این سیستم شما یک حجم زیاد فضای میزبانی خریداری کرده و آن را خرد کرده و در مجموع به قیمت بالاتری می‌فروشید. جاذبه خدمات میزبانی وب برای واسطه‌ها باعث شده است، نسبت واسطه‌ها به ارائه دهندگان اصلی خدمات میزبانی وب به اعداد باورنکردنی دست یابد. رقابت این واسطه‌ها به کاهش شدید قیمت‌ها و در کنار آن سقوط آزاد کیفیت خدمات ارائه شده انجامیده است. رشد شرکت‌هایی که به امید کسب درآمد از واسطه‌گری این نوع خدمات شکل می‌گیرند و به همان سرعت شکل‌گیری و با مواجهه با بازار اشباع شده و رقابت شدید قیمت‌ها محو می‌شوند پدیده‌ای شده که دریافت‌کنندگان خدمات میزبانی وب را دچار سردرگمی نموده است.
دانش تخصصی حوزه امنیت: شرکت‌های ایرانی اغلب در حوزه دانش فنی جهت افزایش امنیت سرورها و انجام تمهیدات لازم برای آن دچار ضعف و مشکل می‌باشند. نگاه به خدمات میزبانی وب به عنوان یک کالای واسطه ای به جای یک کالای فنی و تخصصی و عدم تلاش کافی در جهت ارائه با کیفیت آن باعث شده تا شرکت‌ها در حوزه آموزشی و افزایش تخصصی پرسنل خود از نظر فنی سرمایه‌گذاری‌های جدی ننمایند. افزایش دانش و هوشیاری بازار و بالابردن توقع مشتریان در حوزه خدمات، کاهش تأثیر پذیری آنها از شاخص قیمت می‌تواند شرکت‌های ارائه دهنده خدمات میزبانی وب را به سرمایه‌گذاری جهت افزایش دانش تخصصی خود مجاب نماید.
هزینه بالای نیروی انسانی متخصص:
هزینه‌های بالای نیروهای فنی در تیم‌های پشتیبانی باعث شده تا شرکت‌ها از نیروهای کم‌تجربه‌تر و با دستمزد پایین‌تر استفاده نمایند. فشار شدید بازار جهت کاهش قیمت‌ها و تلاش شرکت‌ها برای بقاء در این بازار باعث شده تا آنها به بازی قیمت‌ها تن داده و به هر شکل هزینه خود را حتی به قیمت کاهش کیفیت خدمات خود کاهش دهند. امیدوارم خدمات میزبانی وب با رسیدن به جایگاه واقعی خود و خروج از بازی قیمت‌ها، در راستای افزایش کیفیت خدمات ارائه شده گام برداشته و سرویس دهندگان ایرانی این حوزه به میزبانانی مطمئن در دهکده جهانی برای ایرانیان تبدیل شده و در راستای صادرات این خدمات گام بردارند
