PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : هر آبی آب معدنی طبیعی نیست



taravat
17-07-2010, 16:40
منبع : روزنامه شرق ۳۱/۲/۱۳۸۹

بخشنامه وزارت بهداشت با گذشت 2 ماه از آغاز سال هنوز اجرا نشده
هر آبی آب معدنی طبیعی نیست:roll:


صنعت آب معدنی در ایران صنعت جوان و نوپایی است . محصولات این صنعت از آنجایی که بطور مستقیم با سلامت مردم مرتبط است گذشته از تطابق با استانداردهای تعیین شده در قوانین ملی مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می بایست از سوی وزارت بهداشت و درمان نیز طی آزمایشهای مختلف بهداشتی و سلامتی مورد تأئید قرار گیرند. تولید و استقرار کارخانه جات این صنعت نیز گذشته از این دو نهاد نیازمند هماهنگی با وزارت نیرو در بخش آب و همچنین سازمان حفاظت از محیط زیست است. گوناگونی قوانین هر کدام از این وزارتخانه ها، سازمان ها و نهادهاست که صنایع آب معدنی را به پیروی از آئین نامه ها و بخشنامه های مختلفی که هر کدام از این سازمان ها دارند وا می دارد. در نگاه اول پیمودن سیر تمامی این ضوابط لازم به نظر می آید ، چرا که محصولات این صنعت مستقیماً با سلامت جامعه مرتبط است.
در فرهنگ ایرانی آب از ارزش و مقام والایی برخوردار است و می توان ادعا کرد که طی قرون طولانی سرزمین خشک ایران فرهنگ خاص خود را در زمینه تولید و مصرف آب داشته است ولی تولید و مصرف آب به صورت صنعتی دیرگاهی نیست که در جامعه ما رایج شده است. از آن جایی که منابع آب در ایران و جهان روز به روز محدودتر می شود ، آب سالم و شرب دیگر کالایی بسیار گرانبها و پر ارزش شده است. از این رو تولید، بسته بندی و مصرف صحیح آب به صورت صنعتی و به واقع تبدیل شدن آب به عنوان کالایی مدیریت شده اهمیت فوق العاده ای یافته است. بسیاری از جامعه شناسان و نظریه پردازان معترفند که در کمتر از یک قرن دیگر آب ارزشمندترین کالای جهان خواهد بود و حتی عده ای نظریاتی مبنی بر جنگ آب بعنوان بحران آینده بشری مطرح ساخته اند. پس مواجهه ما نیز در ایران پس از این با آب می بایست بسیار دقیق باشد.
در جهان امروز و آینده آب تنها بعنوان یک کالای واحد شناخته نمی شود بلکه به گونه های مختلفی تقسیم می شود. از آبهای کشاورزی تا مصارف صنعتی آب و آبی که به استفاده عمومی چون شستشو می رسند انواع گونه های آب خواهند بود که در این میان آبهای معدنی طبیعی و آشامیدنی بعنوان یکی از شاخه ها مطرح خواهند شد. به زبان ساده همانگونه که با پیشرفت بشر هر آب جاری و کر که شرایط ظاهری سالم داشته باشد دیگر قابل آشامیدن نیست و آب آشامیدنی نیازمند طی پروسه های مختلف تصفیه است ، در آینده نه چندان دور هر آب تصفیه شده و موجود در شبکه های بهداشتی و شهری هم قابل آشامیدن نخواهد بود. اینجاست که آب آشامیدنی هویت و اهمیت بسیاری می یابد و چون بسیاری دیگر از کالاهای مورد استفاده به تولید صنعتی نیازمند می شود.
بازار آبهای معدنی طبیعی و آشامیدنی در آینده نه چندان دور از چنان اهمیتی برخوردار است که از همین امروز شاهد شکل گیری شرکت های بزرگ چند ملیتی و کارتل های آب در جهان هستیم که از این حیث کشور ما نیز بی نصیب نیست . شاید برای بسیاری از مصرف کنندگان آب های بسته بندی شده در ایران جالب باشد که بدانند هم اکنون در کشور 4 شرکت بزرگ بین المللی صنعت آب بسته بندی در حال سرمایه گذاری و فعالیت هستند. مهم تر آنکه بر خلاف بسیاری از صنایع کشور که شریک شرکت های درجه چندم جهان هستند در صنعت آب بسته بندی برندهای اول و دوم جهان در ایران فعال هستند . نگاهی به این شرایط است که اهمیت و جذابیت این بازار را بر ما روشن می سازد و مشخص می کند در شرایطی که بسیاری از شرکت های بزرگ بین المللی برای حضور در صنعت نفت با موانع و مشکلاتی مواجهه هستند صنعت آب بسته بندی در ایران شاهد مشارکت بسیار پر رنگ شرکت های مهم بین المللی است .

این امر از جهاتی قابل بررسی است . به حتم حضور بزرگان بین المللی در ایران منافعی برای کشور خواهد داشت که در وهله اول انتقال تکنولوژی و کنترل کیفیت و سلامت با معیارها و ظوابط مطابق با استانداردهای بالای بین المللی است. اما از سوی دیگر حضور و رقابت شرکت های بزرگ در ایران موجب پدید آمدن خصوصیاتی می شود که در نهایت متوجه منافع مادی است و اینگونه منافع در برخی موارد ممکن است اشکال و روندی خاص به خود گیرند. در چنین وضعیتی است که نقش سازمانها و نهادهای ملی برای کنترل بازارهای داخلی و بخصوص مقوله آموزش و سلامت بسیار پر رنگ و چشمگیر می شود در نهایت این نهادهای حاکمیتی هستند که بطور مستقیم مسئول سلامت جامعه هستند .
در حال حاضر بیش از 100 تولید کننده آب بسته بندی در کشور فعال هستند که تعدادی از آنها به شکل فراگیر و ملی و تعدادی نیز به صورت منطقه ای محصولات خود را عرضه می کنند. در میان این شرکت های داخلی هر 4 شرکت بزرگ بین المللی نیز در بازار ایران حضور دارند.سه شرکت نستله ، پپسی و کوکاکولا با برند و لیبل بین المللی یعنی پیور لایف، آکوآ فینا و دسانی محصولات خود را که همگی آب آشامیدنی و نه آب معدنی طبیعی است به بازار روانه داشته اند و تنها شرکت دنون فرانسه به عنوان بزرگترین تولیدکننده آب در جهان است که در مشارکت با برند ملی و قدیمی ایران یعنی دماوند به تولید و عرضه آب معدنی طبیعی می پردازد. حضور و گسترش این شرکتها در سالهای اخیر باعث شده که متولیان امر صنعت و سلامت جامعه یعنی وزارت صنایع ، مؤسسه استاندارد و وزارت بهداشت با وضع قوانین مشخص و جدید در مجموعه ضوابط این تولیدات بازنگری و به روزرسانی کنند. یکی از مهمترین این آئین نامه ها که سال گذشته از سوی وزارت بهداشت صادر و به تمامی تولیدکنندگان ابلاغ شد تغییر رنگ در و لیبل آبهای آشامیدنی بود. بر اساس این بخشنامه تولیدکنندگان آبهای آشامیدنی بسته بندی موظف شدند از ابتدای امسال رنگ زرد یا سفید را برای درها و لیبل بطری های خود به کار گیرند و از سوی دیگر تولیدکنندگان آبهای معدنی طبیعی نیز مانند سابق با در و لیبل های به رنگ آبی و سرمه ای تولیدات خود را عرضه دارند.

ابلاغ این بخشنامه از سوی وزارت بهداشت نویدبخش توجه و ورود جدی این وزارت خانه به حوزه تخصصی آب بسته بندی بود. معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت با طراحی این بخشنامه نشان داد که بر تفاوتهای محصولات گوناگونی که به عنوان آبهای بسته بندی شده تولید می شود واقف است و چنین بخشنامه هایی قصد دارد تا هنوز دیر نشده صنعت آب را به درستی هدایت کند تا در آینده جامعه با معضلاتی که امروز با مصرف بی رویه و نامناسب نوشابه های گازدار با آن رو به روست مواجهه نشود.

این بخشنامه به درستی به مصرف کننده اطلاع رسانی می کرد که هر آب بسته بندی شده لزوماً آب معدنی نیست گرچه می تواند آبی سالم و قابل آشامیدن باشد چرا که در میان آبهای آشامیدنی بسته بندی شده آب معدنی تنها یکی از زیر شاخه هاست که به دلیل وجود املاح معدنی مغزی و مفید اهمیت دو چندان در سلامت افراد پیدا می کند. بر اساس بسیاری از یافته های پزشکی آبهای معدنی گذشته از برطرف ساختن نیاز بدن به آب و رفع تشنگی یکی از مکمل های بسیار مهم برای سلامتی انسان است. نوشیدن و بهره گیری از آبهای معدنی نیز ربطی به صنعت آب بسته بندی و شرایط امروز ندارد بلکه قرن هاست که انسانها و طبیبان به خصوصیات مفید آبهای معدنی پی برده اند و حتی در مواردی به جنبه های درمانی چشمه های خاصی که در گوشه و کنار هر کشوری وجود دارد اشاره کرده اند .
بخشنامه مهم سال گذشته وزارت بهداشت به واقع آغازی بسیار صحیح در آگاهی سازی جامعه ایران برای شناخت و معرفی آب بود چرا که دقیقاً به زدودن این باور غلط می پرداخت که هر آب بسته بندی شده ای آب معدنی نیست و به همین دلیل نمی تواند حاوی املاح لازم و مفید باشد.

اهمیت این موضوع زمانی روشن می شود که بدانیم منابع آبهای معدنی بی پایان نیستند و به واقع کیفیت آنها حاصل محدود و مشخص بودن آنهاست در صورتی که آبهای آشامیدنی بسته بندی با طی مراحل گوناگون که مهمترین آنها تابش اشعه اوزون است آماده مصرف می شوند. در صورتی که در آبهای معدنی به غیر از فیلتراسیون خاص هیچگونه تصفیه و افزودنی و پرتوافشانی صورت نمی گیرد بلکه روش استحصال علمی این آبها از منابع و همچنین تکنولوژی بسته بندی است که آنها را ممتاز می سازد.

از این رو شرکتهای تولیدکننده آب معدنی در جهان و ایران به کاری کاملاً تخصصی مشغول هستند در صورتی که آبهای آشامیدنی اکثراً در انحصار همان شرکتهای تولیدکننده نوشابه های گازدار است. این شرکتها در سالهای اخیر و با مشخص شدن زیانبار بودن مصرف نوشابه های گازدار به سوی بازار آب آشامیدنی حرکت کرده اند تا در آینده نیز از منافع فراوان این بازار مصرف بی بهره نمانند. شرکتهای کوکا و پپسی سالهاست در جهان برند آب آشامیدنی خود را عرضه داشته اند و مدتی است که در ایران نیز به این بازار راه یافته اند. شرکت نستله نیز که از جمله بزرگترین شرکتهای بین المللی تولید آب بسته بندی در جهان است چند سالی است در ایران فعالیت می کند .
بخشنامه وزارت بهداشت این شرکتها و دیگر شرکتهای آب آشامیدنی را موظف کرده است تا با تغییر رنگ در و لیبل و درج عبارت آب آشامیدنی به صورت درشت و خوانا ، مصرف کنندگان را از تفاوت خود با آبهای معدنی آگاه سازند ولی متأسفانه با گذشت 2 ماه از سال جدید شاهدیم این مهم هنوز تحقق نیافته است.

جالب آنکه رقابت اصلی این سه شرکت فراملیتی که همواره حضورشان در بازار ایران با حاشیه ها و اعتراضاتی همراه بوده با تولیدکنندگان ملی آب معدنی است که کمتر آنها از پشتوانه سرمایه ای بی کران ابر شرکتهای برخوردارند.

اما در این میان آنچه بیشتر اهمیت دارد تأکید بر جنبه سلامت است ، چون با وجود آن که آبهای آشامیدنی بسته بندی شده ای که دارای نشان استاندارد ملی باشند سالم هستند ولی هیچکدام دارای مواد معدنی و مفید نیستند و تنها آبی برای نوشیدن هستند در زمانی که انسان به انواع دیگر آبهای سالم دسترسی ندارد. این آبها جای آب معدنی را به عنوان یکی از مکمل های سلامتی انسان نمی گیرند ، فقط با نامهای پر آوازه بین المللی عرضه می شوند بی آنکه حتی قیمت پائین تری در نسبت به آب معدنی داشته باشند.