نقشه خوانی و نقشه کشی صنعتی

[NAS2000CO]

بسمه تعالی

با سلام

امروزه پرداختن به علم الکترونیک در شاخه کنترل بدون پرداختن به مبحث مکانیک و تبحر در این زمینه چندان مفید نیمباشد من خود به عنوان یک طراح مکانیک با ده سال سابقه کار طراحی و تدریس که 4 سالی نیز در زمینه برق و الکترونیک و و کنترل مطالعه کرده و دوره دیده ام این موضوع را با دیدی فرا نگرانه خدمت دوستان عرض میکنم که این دو علم یعنی مکانیک و کنترل امروزه کاملا وابسته به یکدیگر بوده و چه بهتر که دانش آموختگان هر دو مبحث در مبحث دیگر نیز تسلط کافی داشته باشند با این مقدمه که خدمت دوستان عرض شد
با درخواست از مدیریت محترم قرار بر باز گشایی یک انجمن با نام اصول طراحی مکانیک گردید که با این انجمن امروز در خدمت شما هستیم - در این تاپیک سعی بر این خواهد بود تا شما را از پایه با مفاهیم علم طراحی مکانیک آشنا سازیم تا بتوانید با یادگیری و پیگیری این موضوعات با علم مکانیک در شاخه طراحی کاربردی آشنا شوید.


سرفصلها فعلا به شرح زیر خواهد بود .


1- اصول نقشه خوانی و نقشه کشی

2- اصول اندازه گیری و وسایل اندازه گیری

3- آشنایی با روشهای ساخت – آشنایی با ماشین آلات و حوزه دقتی آن

4- مفاهیم تلرانس و اندازه گذاری قطعات

5- شناخت مواد کاربردی در حوزه طراحی ماشین


سرفصلهای بالا موارد پایه ای و مقدماتی در حوزه طراحی میباشد که پس از پایان یافتن انها به مسائل کمی پیشرفته تر خواهیم

پرداخت توجه داشته باشید که عدم استقبال از هر تاپیک باعث افت کیفی و کمی آن تاپیک خواهد شد انشاء اله که همکاری مینمایید.

[NAS2000CO]

تاریخچه نقشه كشی صنعتی
در زمان های قدیم حتی سال های قبل از میلاد برای نشان دادن و معرفی قطعات و وسایل صنعتی از نقشه هایی استفاده می كرده اند كه بطور كامل گویا نبوده و از قواعدی كه همگان آن رادرك كنند بهره ای نداشته است ودر موقع نقشه خوانی با مشكلاتی روبرو می شوند تا اینكه آقای لئوناردو داوینچی نقاش و مجسمه ساز ایتالیایی (1459-1516) طراحی را ارائه نمود وطبق قواعدی جسم سه بعدی را روی صفحه ی دو بعدی با رسم تصاویر نشان داد كه دراین حال نقشه هاگویا تر وقابل فهم تر شد.
سپس دانشمندان وریاضی دانان اروپایی فعالیت او را دنبال كردند تا اینكه گاسپارمانژ اهل فرانسه در سال 1798هندسه ترسیمی را معرفی نمود و این علم پایه و ریشه نقشه كشی صنعتی شد و امروزه از همان اصول استفاده می شود .

نقشه کشی صنعتی و جایگاه آن در صنعت
نقشه کشی صنعتی همان زبان تکنیک یا زبان صنعت است .زبانی که تراوش فکر مهندسان و طراحان را به تصویر می کشد .
مهارت نقشه خوانی و نقشه كشی در مهندسی مانند سواد خواندن و نوشتن می باشد. نقشه كشی در حقیقت نوعی زبان محاوره در علوم مهندسی می باشد كه اطلاعات مورد نیاز از یك قطعه، ماشین، سازه، و یا یك طرح را به روشنی و بدون ابهام بیان می كند. این اطلاعات شامل شكل هندسی، نحوه قرار گرفتن و اتصال اجزاء مختلف، مشخصات فیزیكی و هر گونه اطلاعات ضروری می باشد. بنابراین هر مهندس لازم است كه به این زبان مسلط باشد و بتواند به راحتی از طریق آن به تبادل اطلاعات با سایر مهندسین بپردازد. حداقل مهارت مورد نیاز برای یك مهندس نقشه خوانی است و البته توصیه می شود كه نقشه كشی را نه لزوما بطور حرفه ای نیز بداند. هر مقدار تسلط به نقشه خوانی و نقشه كشی بیشتر باشد، شخص سریعتر و راحت تر می تواند ایده های خود را به دیگران منتقل كند و ایده های دیگران را درك كند.
درحقیقت نقشه حاوی تمام اطلاعات اعم ازاندازه قطعه ،جنس قطعه، مقدار پرداخت و یا هر سوال دیگری که ممکن است برای تراشکار هنگام تراش قطعه پیش بیاید می باشد(نتیجه می گیریم که یک تراشکار حرفه ای نیز باید علم نقشه کشی را بلد باشد )
درواقع می توان گفت که نقشه کشی در صنعت مانند پلی است که دفاتر طراحی را با کارگاه های ساخت و تولید مرتبط می سازد.

استانداردها ی نقشه کشی
نخستین موسسه ملی استاندارد در سال1902در انگلستان وسپس در1916 در هلند و 1917 درآلمان تاسیس شد. بدنبال آن استاندارد din که استاندارد صنعتی آلمان است گسترش پیدا کرد، ودرزمینه نقشه کشی صنعتی فعالیت وسیعی آغاز شد. در سال 1926 اتحادیه ای متشکل از 20 موسسه استانداردملی ازکشورهای مختلف به نام اتحادیه بین المللی موسسات استانداردملی استاندارد iso)) تشکیل شد ،اما با پیشرفت تکنولوژی و نیاز به ارتباط صنعتی بین شرکتها ، لزوم ایجادیک سازمان بین المللی استاندارد مورد توجه قرار گرفت و در سال 1947 سازمان iso تشکیل شد وشروع به کار نمود . کشور ایران در سال1332 اولین موسسه استاندارد خودرا تاسیس نمود ودرسال1360 به عضویت iso درآمد.
بعضا کشورهااز استانداردهای مخصوص به خوداستفاده می کنند ولی درکل می توان گفت که تفاوتی عمده با هم ندارند برای آشنایی بیشتر شما استانداردهای چندکشور(یا قاره )آورده شده است:
استاندارد کشور یا قاره ................... علامت اختصار
امریکا …............................................... ..... Ansi
اروپا .................................................. ..... Ce
استرالیا .................................................. .... Saa
کانادا .................................................. ..... Csa
ایران .................................................. ........ Isiri
انگلستان .................................................. ... Bsi
ایتالیا .................................................. ........ Uni
روسیه .................................................. ..... Gost
ژاپن .................................................. ........ Jisc
فرانسه .................................................. ...... Nf

از آقای عباس روحانی

البته در ایران ما از استاندارد ISO استفاده میکنیم یا استاندارد قدیمی تری به نام DIN که تقریبا با هم هم خوانی دارند

[NAS2000CO]

کتاب های نقشه کشی صنعتی
اکثر اساتید دانشگاه های کشور به جای معرفی یک کتاب جزوه هایی را با توجه به سبک و سلیقه خود در اختیار دانشجویان قرار می دهند و ازآنها می خواهند که از آن جزوه بجای کتاب استفاده کنند.
ولی اگر بخواهیم معروفترین و پرکاربردترین کتاب ها را معرفی کنیم باید از دو کتاب خوب نقشه کشی صنعتی 1و2جناب مهندس مرجانی انتشارات دانشگاه یزد که در دوجلد مجزا برای علاقه مندان تهیه شده است و دیگری کتاب تحسین برانگیز جناب دکتر حسین خوشکیش و مهندس حبیب اله حدادی که این کتاب نیز درانتشارات دانشگاه علم وصنعت ایران در دو جلد چاپ شده است نام برد.
کتابهای نقشه کشی صنعتی ولی نژاد انتشارات طراح نیز از کتابهایی است که با توجه به اینکه بیشتر به نقشه خوانی تاکید دارد بیشتر مورد استفاده دانشجویان مهندسی صنایع است.
البته علاقه مندان می توانند کتاب های نقشه کشی فنی و حرفه ای که بطور تقریبا کاملی بسیاری از مهمترین سرفصل های نقشه کشی صنعتی مهندسی صنایع را تحت پوشش قرار داده را نیز مورد مطالعه قراردهند.

معرفی نرم افزارهای نقشه کشی صنعتی
امروزه استفاده از نرم افزارهای كامپیوتری را در اكثر قریب به اتفاق دفاتر طراحی مهندسی می توان مشاهده كرد به جرات می توان گفت دیگر از طراحی ونقشه های دستی خبری نیست . قطعات در محیط های نرم افزاری طراحی می شوند و مكانیزم انها قبل از ساخت نمونه واقعی در چنین محیط هایی شبیه سازی می شود و درحین عمل شبیه سازی عیوب طراحی مشخص می شود و در ننیجه بدون صرف هزینه ساخت می توان پس از حصول اطمینان از صحت طراحی شروع به ساخت نمونه واقعی و در نتیجه تولید محصول پرداخت .
این امر باعث شده تا شكل بازار عرضه وفروش محصولات از حالت سنتی و نمایشگاهی رفته رفته به شكل الكترونیكی تبدیل شود. طراحی قطعات در محیط های نرم افزاری این امكان را فراهم می كند تا دو شركت سازنده در دونقطه جهان بتوانند براحتی بایكدیگر در امر ساخت یك محصول همكاری كنند.
به طور مثال فرض كنید شركتی ایرانی به یك شركت چینی سفارش طراحی و ساخت یك قالب را می دهد استفاده از طراحی به كمك كامپیوتر باعث می شود كه شركت سازنده مدلی راكه می خواهد بسازد در اختیار شركت سفارش دهنده قرار می دهد پس از چندین بار رد وبدل پرونده های كامپیوتری در اخر با توافق طرفین نمونه واقعی ساخت و فرستاده می شود قبل از شروع به توضیح دستگاه طراحی شده توضیحاتی درباره چگونگی طراحی توسط كامپیوتر مفید است .
چگونگی استفاده ازنرم افزارهای كامپیوتری بستگی به هدف نهایی طراح دارد. به عنوان مثال اگر هدف از طراحی صرفا مدل سازی وتهیه نقشه های صنعتی از مدل تهیه شده باشد. باید به سراغ نرم افزارهای مدل سازی رفت ولی امكان دارد شخص طراح بخواهد علاوه بر مدلسازی به كمك كامپیوتر به تحلیل و بررسی سینماتیكی یا دینامیكی یك مكانیزم بپردازد. انتخاب نرم افزارهای بسته به هدف طراح وابسته تسلط وی به آن نرم افزار دارد.نرم افزارهای متعددی قادر به عمل مدلسازی هستند كه از آن جمله می توان به solidworks Mechanical desktop AUTOCAD catia و غیره.
این نرم افزارها به نرم افزارهایCAD((computer aided design معروفند.هر كدام از این نرم افزارها در یك یا چند جنبه از طراحی نسبت به بقیه برتری دارند.
حال ما در این قسمت به معرفی دو نرم افزار مهم نقشه كشی می پردازیم و تا حدودی شما را با امكانات آنها آشنا می كنیم.

AUTO CAD
این نرم افزار جزو محبوبترین و معروفترین نرم افزارهای نقشه كشی است و امروزه دیگر كسی وجود ندارد كه در رشته های همچون عمران ومكانیك (وحتی صنایع اگر در قسمتهایی از صنعت همچون قطعه سازی یا خودروسازی مشغول به كار گرفته شوید .) مشغول به كار یا تحصیل باشد ولی نرم افزار اتوكد را نشناسد.
این نرم افزار تحت نسخه های مختلف توسط كمپانی Auto desk ارائه گردیده است كه می توان به قدیمی ترین نسخه های آن یعنی اتوكد 2.5 اشاره كرد.در این نرم افزار امكاناتی دراختیار كاربر قرار گرفته كه كاربر می تواند به سهولت ودر كمترین زمان ممكن انواع نقشه های دوبعدی و سه بعدی را ایجاد كند.
البته باید خاطر نشان كرد كه با توجه به طراحی شدن نرم افزارهای پیشرفته دیگری در دنیای سه بعدی كه در قسمت فوق نیز به آنها آشاره شد کمتر كسی از امكانات سه بعدی اتوكد استفاده می كند . ولی هنوز نیز بی شك اتوكد یگانه نرم افزار نقشه كشی دوبعدی در كارخانجات صنعتی ومراكز عمرانی در ایران می باشد.

Solidworks
Solidworks از قوی ترین نرم افزارهای موجود در زمیینه طراحی و مدل سازی قطعات صنعتی به شمار می رود .
در این نرم افزار علاوه بر ایجاد مدل سازی سه بعدی از قطعات صنعتی ایجاد مجموعه های مونتاژ پیچیده متشكل از ده ها قطعه دیگر نیز به سادگی امكانپذیر می باشد . با استفاده از این نرم افزارها یك طراح صنعتی به راحتی می تواند از نماهای مختلف یك مدل سه بعدی نقشه های صنعتی تهیه نماید وبه همین منظور كلیه امكانات جانبی كه برای ایجاد نقشه های صنعتی مورد نیاز می باشد اعم از انواع استاندارد ها نمادهای ویژه اندازه گذاری و تلرانس گذاری هندسی فراهم شده است با ارائه ابزار 2D to 3Dاز نسخه 200plusبه بعد امكان تبدیل ترسیمات دو بعدی به مدل های سه بعدی نیز در این نرم افزار میسر شده است .
مزیت ویژه solidworks بر دیگز نرم افزارهای مدل سازی كارایی بالا ودر عین حال سادگی كار با ان می باشد. این نرم افزار از همان المان های بصری و گرافیكی ویندوز جهت ارتباط با كاربر سود می برد و به همین علت كاربران ویندوز به سرعت با محیط كار زیبای آن انس می گیرند.
امكان ورود پرونده های سایر نرم افزارهای طراحی نیز به محیط این نرم افزار فراهم شده است پس از ارائه ابزار 2D to 3Dبسیاری از كاربران نرم افزار های مخصوص ترسیمات دو بعدی نظیر AotoCAd از این نرم افزار جهت تبدیل ترسیمات دو بعدی خود به مدل های سه بعدی ستفاده می كنند. این ویژگی و بسیاری از از مزایای دیگر كه در این مجال كوتاه امكان بازگو كردن آنها نمی باشد باعث شده است كه اكنون شركت solidworks دامنه فعالیت خود را بیش از پیش گسترش داده و از طریق 230 نمایندگی به فروش محصولات خود در 70 كشور دنیا بپردازند.
دانشجویان عزیز می توانند برای یادگیری هرچه بهتر این نرم افزار به كتاب كامل و جامع آقای Paul Tran ترجمه آقای مهدی عاصی لاهیجانی با عنوان كارگاه عملی solidworks از انتشارات كانون نشر علوم مراجعه كنند .


قسمتهایی از مقاله آقای عباس روحانی

البته فعلا نیازی به آشنایی با این نرم افزارها ندارید و باید تا پایان مطالب نقشه کشی صبر کنید .
بعد از آن جزوه ای از نرم افزار AUTOCAD قرار خواهم داد تا از آن استفاده نمایید.

[NAS2000CO]

مفاهیم نقشه خوانی و نقشه کشی

همانطور که ذکر گردید برای بیان شکل و اندازه یک قطه نیاز به ترسیم قطعه از جنبه هایی داریم که تمام جزئیات قطعه را یا حداقل
بیشترین جزئیات قطعه را در خود بیان کند بر طبق اصول نقشه کشی حداقل تعداد نمای مورد نیاز جهت ترسیم یک قطعه به طور
کامل 3 نما میباشد . ( ولی بعدا متوجه خواهید شد که این یک قانون نیست بلکه گاهی برای یک قطعات ساده میتوان از تعداد نماهای کمتر نیز استفاده نمود مثلا برای ترسیم یک شفت ساده میتوان تنها با یک نما آنرا ترسیم کرد ( شفت = یک میله استوانهای با طول دلخواه را گویند ) که در این حالت اضافه نمودن خطوط استاندار نقشه کشی ( مانند خط مرکز و بیان قطر شفت با علامت قطر ) بیان کننده تمام جزئیات میباشد.

چگونه نمای اول یا اصلی را انتخاب میکنیم .

نمای اصلی یا اول مهمترین نما میباشد و بیان کننده بیشترین جزئیات، برای ترسیم آن باید قطعه را مقابلتان قرار دهید و آنرا از تمامی جوانب بچرخوانید آن نمایی که به نظرتان بیشترین جزئیات را دارد را به عنوان نمای اصلی یا نما از روبه رو تعریف کنید .
بدین جهت به نمای اول نمای اصلی گویند که بقیه نماها از چرخاندن نمای اصلی به زاویه 90 درجه به سمت راست – چپ – بالا – پایین – ترسیم خواهد شد .
فرض کنید نمای اصلی را انتخاب کرده اید در این حال قطعه را از همان نما مقابلاتان قرار دهید هر آنچه را که میبینید ترسیم می کنید ( البته بر اساس اندازه واقعی آن که بعدا به آن خواهم پرداخت )
پس از اتمام ترسیم قطعه را به اندازه 90 درجه به سمت راست می چرخوانیم و حال هر آنچه را که میبینیم ترسیم میکنیم
حال برای نمای بعدی بدین طریق عمل میکنیم که میتوانیم نمای دوم را باز 90 درجه به راست یا بالا یا پایین بچرخانیم تا نمای دیگری بدست آوریم یا دوبار قطعه را 90 درجه به چپ بچرخوانیم تا باز به نمای اصلی برسیم حال قطعه را 90 در به چپ یا بالا یا پایین بچرخوانیم تا نمای جدید ترسیم کنیم که این باز به شما مربوط است که بر اساس میزان جزئیات هر نما کدام نما را جهت رسم انتخاب کنید شما باید در حالت عادی بتوانید نقشه را با نمایش 3 نما ترسیم کنید ولی اگر نشد میتوانید از نماهای کمکی و برش ( توضیح داده خوهد شد ) استفاده کنید

پس توجه کردید هر نقشه ای که به دست شما رسید تشکیل شده از یک نمای اصلی میباشد که نماهای دیگر از گردش 90 درجه ای آن قطعه به طرفین ترسیم گشته است در نهایت شما تصاویر جوانب مختلف قطعه را دارید که میتوانید شکل 3 بعدی آنرا در ذهن تجسم بکنید . با تمرین و کسب تجربه این قدرت به راحتی در شما به وجود خواهد آمد که با یک دید کلی تصویرکاملی از قطعه را تجسم نمایید.
برای این بخش یک نقشه از یک قطعه چدنی برایتان قرار میدهم تا چشمانتان به نقشه عادت کند .

[NAS2000CO]

نکاتی در مورد نقشه بالا

1- نمای اصلی از نظر من به عنوان طراح یا نقشه کش نمای بالا سمت چپ بوده چون از نظر من بیشترین جزئیات
را در خود داشته است.
2- نمای دوم ( سمت چپ بالا) از چرخاندن قطعه از نمای اصلی به میزان 90 درجه به سمت راست پدید آمده است
3- برای نمای سوم دوباره به نمای اصلی بازگشتم ولی اینبار 90 درجه به سمت پایین قطعه را چرخاندم و آنرا ترسیم نمودم

نقشه ترسیمی از یک قطعه واقعی نبوده و یک طرح ذهنی بوده یعنی من تصویر ذهنی خود را در نماهای مختلف ترسیم نموده ام این عمل را طراحی گویند ولی زمانی که شما نقشه ای از یک قطعه موجود را ترسیم میکنید در واقع یک مهندسی معکوس انجام میدهید و کار یک نقشه کش را انجام داده اید.

من برای روشنتر کردن موضوع طرح یک نمای 3 بعدی از قطعه را هم اضافه نموده ام که البته عموما نیازی به آن نمیباشد ولی چیزی که من به عنوان طراح باید همواره در نظر داشته باشم این است که فردی که قرار است این قطعه را مدل سازی ( قطعه ریخته گری چدنی میباشد) بکند از چه حد سواد نقشه خوانی برخوردار است چون امکان دارد این سه نما هر چند که برای یک فرد با تجربه و فنی برای درک مطلب کافی باشد ولی برای بسیاری دیگر خوانا نباشد و اضافه نمودن یک نمای سه بعدی در قالب ایزومتریک به درک سریع قطعه کار کمک مینماید .

تدکرات :
-نقشه بالا در واقع از اجماع دو نقشه ریخته گری و ماشینکاری تشکیل شده است که درست آن این است که برای قطعه بالا 2 نقشه ترسیم شود یک نقشه برای مدل ریخته گری که در آن از ابعاد نهایی سوراخها و قسمتهایی که قرار است ماشینکاری شود خبری نباشد و دیگری نقشه ماشینکاری که از ابعاد کلی در آن خبری نیست و تنها ابعاد تکمیلی قطعه کار پس از ماشینکاری در آن ذکر گردیده است .
فرایند ریخته گری - ریخته گری یک روش تولیدی با دقت بسیار محدود میباشد ( البته روشهای خاص ریخته گری دقیق هم وجود دارد که فعلا به آن کاری نداریم ) یعنی با این روش تنها فرم کلی قطعه در یک حدود اندازه نزدیک به قطعه مورد نظر بدست میاید در این فرایند باید مدل ریخته گری را کمی بزرگتر از ابعاد قطعه در نظر بگیریم چون در تمامی اشکال ریخته گری مواد پس از سرد شدن در قالب اعم از ماسه ای یا فولادی کمی منقبض میشود یعنی باید مدل قطعه به اندازه انقباض طبیعی پس از ریخته گری بزرگتر ساخته شود . قطعه مورد نظر ما ریخته گری از نوع ماسه ای میباشد با یک مدل که از آلومینیوم ساخته شده است .

فرایند ماشین کاری – پس از اتمام روند ریخته گری همانطور که گفته شد برای رسیدن به ابعاد دقیق قسمتهایی که اندازه آنها مهم میباشند یا سوراخهای پیچ و قلاویزها ( اگر سوراخی را برای بستن پیچ در نظر بگیریم باید داخل این سوراخ را دنده بزنیم تا پیچ داخل آن بسته شود این دنده زدن را قلاویز کاری گویند پیچها از استاندارد ابعادی خاصی طبیعیت میکنند که در جای خود به آنها خواهیم پرداخت ) یا سوراخهای عبور پین یا شفت که دارای قطر بسیار دقیق و تلرانسهای بسته ( انحراف مجاز از ابعاد داده شده در نقشه را تلرانس گویند که این تلرانس توسط طراح بر اساس تجربه وی و پروسه تولید تعیین میشود و این تلرانس حداکثر انحراف مجاز میباشد که بیشتر از آن باعث رد شدن قطعه در مرحله کنترل خواهد شد- در جای خود در مورد تلرانس و انواع آن سخن گفته خواهد شد.) میباشد را بوسیله پروسه ماشینکاری با ماشین آلات تولیدی معمول انجام خواهد شد .

-توجه اکید داشته باشید که ما در علم مکانیک واحد اندازه گذاریمان میلیمتر است و بعد از آن از واحد های خرد شده آن یعنی دهم میلیمتر صدم میلیمتر و هزارم میلیمتر استفاده میشود پس در نقشه های مکانیکی هیچگاه از ابعاد متر و سانتی متر استفاده نمیشود .

-اگر توجه کرده باشید میبینید که در نقشه کشی خطوط ظاهری قطعه را با خطوط کلفت و خطوط اندازه را با خطوط نازکتر ترسیم میکنند تا چشم به راحتی این دو را از هم تفکیک کند .

-خطوط سنتر ( مرکز ) برای تمامی سوراخها و پیچها ترسیم میشود و این خطوط مطمئنا از مرکز سوراخها خواهد گذشت .

[NAS2000CO]

[


مفاهیم پایه در نقشه کشی :

یکی از مهمترین قوانین نقشه کشی ترسیم نماهای قطعه با توجه به اندازه دقیق قطعه میباشد . مسلما ترسیم نقشه بدون رعایت اندازه های واقعی قطعه هیچ کاربردی در صنعت ندارد ما نقشه را رسم میکنیم که بتوانیم بر اساس آن قطعه را تولید نماییم پس اندازه گذاری دقیق یکی از اصول میباشد .
مفهومی در نقشه کشی وجود دارد به عنوان مقیاس به این معنی که هر نمای ترسیم شده از یک قطعه باید از لحاظ ابعادی رابطه ای معقول میان رسم و اصل قطعه وجود داشته باشد که مهمترین ضریب مقیاس ، مقیاس یک به یک یا ترسیم اندازه دقیق قطعه روی کاغذ میباشد. یعنی هر اندازه ای که از روی قطعه برداشت میکنیم به همان اندازه بروی روی کاغذ ترسیم میکنیم .
دو نوع مقیاس در نقشه کشی استفاده میشود
الف – مقیاسهای افزاینده ( نقشه ترسیمی بزرگتر از قطعه واقعی میباشد) – مثال 2:1 / 5:1 / 10:1 / 20:1
ب- مقیاسهای کاهنده ( نقشه ترسیمی کوچکتر از قطعه واقعی میباشد) مثال 1:2 / 1:5 / 1:10 / 1:20
در نحوه بیان مقیاس اینگونه بیان میداریم که مثلا مقیاس 2:1 - ترسیم روی کاغذ دو برابر قطعه مورد نظر میباشد.
یا 1:2 – یعنی نقشه از لحاظ ابعاد ترسیمی نصف اندازه واقعی ترسیم شده است .
تذکر : مقیاس یک نقشه فقط به نقشه کش کمک میکند تا یک مجموعه را بتواند در کاغذهای استاندارد ترسیم کند ولی در هنگام
اندازه گذاری روی نقشه بدون توجه به مقیاس ترسیمی باید اندازه واقعی قسمتها بیان گردد و اندازه گذاری نقشه همواره حاوی
اندازه های واقعی میباشد و هیچ ربطی به مقیاس نقشه ندارد . این موضوع بسیار مهمی است که باید به آن بسیار توجه نمود.

[NAS2000CO]

یکی از موارد بسیار مهم در نقشه کشی رعایت اصول انتخاب خطوط و ضخامت آنها میباشد.
از انواع خطوط رایج در نقشه کشی به موارد زیر باید اشاره کنم

1- خط پیوسته ( اگر با نرم افزار اتوکد نقشه کشی میکنید ضخامت آنرا 0.2 میلیمتر تنظیم نمایید) : این خط برای ترسیم خطوط اصلی نقشه استفاده میشود .
2- خط ندید : این خط از لحاظ ضخامت با خط پیوسته یکسان است ولی همانطور که میدانید از نوع خط چین است __ __ __ __ __
از این خط برای نمایش خطوط استفاده میشود که در نمای جاری ترسیمی قابل دید نمیباشد یعنی به نوعی پشت چیزی محسور است توجه :یک نقشه کش باید سعی کند تا حد امکان از ترسیم خطوط ندید خودداری کند و مواردی که در نمایی قابل دید نیست را در نمایی دیگر به طور کامل با خط پیوسته ترسیم نماید ما فقط زمانی از خط ندید استفاده میکنیم که موضوع مورد نظر ارزش ترسیم یک نمای جدید را نداشته باشد یا آنقدر مهم باشد که عدم وجود آن در نماهای جاری حس جهت یابی به روی قطعه از کارشناس بگیرد به موارد دیگر که باید توجه داشت این است که ما تا حد ممکن نمیباید ترسیمهای ندید را اندازه گذاری کنیم و باید آن قسمتها را در نمایی عادی اندازه گذاری کرد .

3- خط مرکز : ما باید برای تمامی اشکال هندسی که دارای مرکز میباشند یا متقارنند ( البته نه همه اشکال متقارن) از خط مرکز ( خط زنجیر ) استفاده نماییم سوراخها در نمای روبه رو و نمای جانبی از اهم واجباتند . ___ _ ___ _ ___

4- خط برش : ( خط نقطه ) از این خط برای نمایش مسیر برش استفاده میکنیم در واقع نمایش دهنده مسیر برش تیقه فرضی اره به روی قطعه میباشد __ . __ . __ . __

5- خط زیگزاگ : گاهی در نقشه کشی امکان ترسیم یک قطعه در قالب هیچ مقیاسی وجود ندارد مثالا یک لوله به طول بلند چون قطر لوله به نسبت طول آن بسیار پایین است نشان دادن آن در مقیاشهای کوچک کننده کاری غیر منطقی است برای همین ما لوله را در همان مقیاس معقول ترسیم میکنیم ولی طول آنرا با برش نشان میدهیم یعنی تمام طول را ترسیم نمیکنیم بلکه قسمت در وسط را برش میزنیم و با خط زیگزاگ آنرا میبریم تانشان دهیم که تمام طول ترسیم نشده است سپس در اندازه گذاری طول واقعی را بیان میداریم.

[NAS2000CO]

با درود

در این پست در نظر دارم که چند نقشه از یکی از طرح هایم را قرار دهم.


1- به نقشه انفجاری که در واقع نقشه مجموعه میباشد توجه کنید در این نقشه تمامی قطعات آن مجموعه در حالت مونتاژی یا به شکل انفجاری نمایش داده میشود و تمامی قطعات شماره گذاری شده و در داخل جدول موجود در نقشه به شماره نقشه خاص آن ارجاع داده میشود.

2- در میان نقشه ها دو نقشه از یک قسمت واحد میبینید 01-70 , 02-70 که یکی نقشه ریختگی و دیگری نقشه
ماشینکاری میباشد به اندازه های داخل آن دقت کنید و تفاوتهای آنرا کاملا بررسی نمایید .

این نقشه ها قسمتی از نقشه های مجموعه back تخت اتاق عمل از نوع الکتریکال میباشد که برای شما قرار دادم
در پستهای بعدی سعی میکنم نقشه های دیگری در موضوعات دیگر مانند طراحی قالب از قالبهای طراحی شده توسط خودم و فیکسچر و ابزار و ماشین آلات تولیدی و همچنین یک نقشه از یک مدار هیدرولیک قرار دهم تا با انواع نقشه ها آشنا شوید و چشمتان به نقشه عادت کند اگر سوالی دارید مطرح کنید تا پاسخگو باشم .

[NAS2000CO]

شاید این پست را میبایست کمی قبلتر میزدم ولی مهم نیست آنرا اینجا اضافه میکنم در این بخش شما میتوانید با انتخاب نما جهت ترسیم طبق مطالبی که در پستهای بالاتر بیان کردم بیشترآشنا شوید .

به موارد زیر توجه کنید

در روش تصویر 1 – نمای V را به عنوان نمای اصلی اتخاب کرده است و بقیه نماها را بر اساس آن نما با چرخشهای 90 درجه ای از آن ترسیم نموده است .

در روش تصویر 2 – به روش آمریکایی ترسیم شده است به این معنی که هر نما در همان مکان خود ترسیم میشود مثلا اگر سمت چپ قطعه را ( بر اساس نمای اصلی سمت چپ نمای اصلی ) را ترسیم میکنی آنرا در سمت چپ نمای اصلی نیز قرار میدهید.این روش در ایران استفاده نمیشود و من هم در این ده سال که در طراحی تجربه دارم به این گونه نقشه ها برخورد نکرده ام پس زیاد نگران آن نباشد و فقط کافی است که بدانید که در ینگه دنیا اینگونه نقشه میکشند.

روش تصویر 3– روش پیکانی – این روش به طور صرف استفاده نمیشود گاهی شما میخواهید یک نما را خارج از اصول حتما نمایش دهید و از نمای های واسطه ای آن بپرهیزید و به طور گزینشی چند نما را نشان دهید در این حالت میتوانید از این روش استفاده نمایید یعنی با پیکان نمای مورد نظرتان را به روی نمای دوبعدی یا نمای 3 بعدی نشان دهید و یک نام برای آن بگذارید و بعد آنرا تحت همان نام ترسیم نمایید.

[NAS2000CO]

یکی از مهمترین بحثهای طراحی بحث برش میباشد که نقشه کشی بدون این مبحث عملا ناخواناست
چرا از برش استفاده میکنیم ؟
وجود حفره های داخلی در قطعه را تنها به دو طریق میتوان نشان داد یکی استفاده از خط ندید میباشد که همانطور که گفته شد به علت ناخوانا کردن نقشه و ایجاد تداخل میان خطوط حتی الامکان باید از آن غیر از قسمتهایی که نیاز مبرم میباشد و هدف نمایش یک قسمت جزئی است نباید از آن استفاده نمود البته باید به این موضوع هم اشاره کنم که قسمتهایی که با خط ندید ترسیم شده اند را نمیتوان اندازه گذاری کرد مگر مواردی که ضرورت باشدپس به این نتیجه میرسیم که نمایش یک قسمت مخفی مانند حفره را عملا نباید با خطوط ندید نشان داد. حال باید چه کنیم – بهترین کار این است که به صورت منطقی به این موضوع نگاه کنیم ما میتوانیم با بریدن قطعه از قسمت مورد نظر و کنار گذاشتن قسمتی که در واقع مزاحم دید شده است میتوان قسمت مخفی را به صورت عریان نمایش داد برای این منظور اینگونه عمل میکنیم باید در ذهنمان یک اره برداریم و قسمتهای که مانع دید میشود را با اره ببریم و کنار بگذاریم مسیر برش با اره که مطمئنا تشکیل شده از یک یا چندین خط میباشد را مسیر برش میگویند و شما باید این خط برش را در نقشه نمایش دهید تا بیان کنید که قطعه را از کجا و چگونه برش داده اید تا کاربر بتواند با تجسم برش بر اساس مسیر شما قسمت مورد نظر مجسم کند . در ضمن با قرار دادن 2 فلش و نام گذاری به کاربر نشان میدهیم که پس از بریدن به کدام طرف قطعه بریده شده نگاه کرده ایم و ترسیم نموده ایم و کدام بخش را به عنوان قسمت زائد کنار گذاشته ایم .


کدام قسمتها هاشور میخورند ؟
قسمتهای که با تیغه اره لمس میشوند را باید هاشور بزنیم . الگوی هاشور از یک استاندارد پیروی میکند که جنس قطعه
مشخص کننده آن است .
خطوط برش را در کدام نما نمایش میدهیم ؟
این خطوط در نمایی نمایش میدهیم که خط مسیر اره ذهنی ما در آن وجود خواهد داشت .

[7088]

لطفا در مورد نقشه خوانی برام مطلب بفرستین نیاذ فوریه

[7088]

طفا در مورد نقشه خوانی برام مطلب بفرستین نیاز فوریen_seyf@yahoo.com

[7088]

tanks a lot

[vivazadi]

قرار بود تا نقشه هاي متنوعي داخل سايت بذاريد ولي خبري نشد. لطفا اگر امكان داره برام يه سري نقشه و مطلب در مورد نقشه كشي بفرستيد. واقعا نياز دارم.
ايميل من: vivazadi@yahoo.com
خيلي ممنون.

[hakimzadeh]

قرار بود تا نقشه هاي متنوعي داخل سايت بذاريد ولي خبري نشد. لطفا اگر امكان داره برام يه سري نقشه و مطلب در مورد نقشه كشي بفرستيد. واقعا نياز دارم.
ايميل من: vivazadi@yahoo.com
خيلي ممنون.

دوست من
نقشه خوانی نیاز به آموزش ندارد.شما بطور استاندارد در هر نقشه برقی اگه به قسمت اول یا آخر نقشه رجوع کنی ,راهنمای آن وجود دارد که تمام علائم و سیمبلهای استفاده شده را توضیح داده است.

[A_H1364]

بسمه تعالی

با سلام

امروزه پرداختن به علم الکترونیک در شاخه کنترل بدون پرداختن به مبحث مکانیک و تبحر در این زمینه چندان مفید نیمباشد من خود به عنوان یک طراح مکانیک با ده سال سابقه کار طراحی و تدریس که 4 سالی نیز در زمینه برق و الکترونیک و و کنترل مطالعه کرده و دوره دیده ام این موضوع را با دیدی فرا نگرانه خدمت دوستان عرض میکنم که این دو علم یعنی مکانیک و کنترل امروزه کاملا وابسته به یکدیگر بوده و چه بهتر که دانش آموختگان هر دو مبحث در مبحث دیگر نیز تسلط کافی داشته باشند با این مقدمه که خدمت دوستان عرض شد
با درخواست از مدیریت محترم قرار بر باز گشایی یک انجمن با نام اصول طراحی مکانیک گردید که با این انجمن امروز در خدمت شما هستیم - در این تاپیک سعی بر این خواهد بود تا شما را از پایه با مفاهیم علم طراحی مکانیک آشنا سازیم تا بتوانید با یادگیری و پیگیری این موضوعات با علم مکانیک در شاخه طراحی کاربردی آشنا شوید.


سرفصلها فعلا به شرح زیر خواهد بود .


1- اصول نقشه خوانی و نقشه کشی

2- اصول اندازه گیری و وسایل اندازه گیری

3- آشنایی با روشهای ساخت – آشنایی با ماشین آلات و حوزه دقتی آن

4- مفاهیم تلرانس و اندازه گذاری قطعات

5- شناخت مواد کاربردی در حوزه طراحی ماشین


سرفصلهای بالا موارد پایه ای و مقدماتی در حوزه طراحی میباشد که پس از پایان یافتن انها به مسائل کمی پیشرفته تر خواهیم

پرداخت توجه داشته باشید که عدم استقبال از هر تاپیک باعث افت کیفی و کمی آن تاپیک خواهد شد انشاء اله که همکاری مینمایید.

[maryamkar2000]

انتشارات آفرنگ دو کتاب بی نظیر به نامهای نقشه کشی صنعتی 1 و2 به شیوه مدرن که نویسندگان آن استاد متقی پور(پدر و پسر) می باشند چاپ کرده است. در این کتاب علاوه بر آموزش دروس تئوری به صورت گام به گام از فیلمهای آموزشی و صنعتی و همچنین انیمیشنهای بی نظیر بهره گرفته شده است . از طرفی آموزش نرم افزارهای مرتبط مثل اتوکد (محیطهای دو بعدی و سه بعدی) و سالیدورک با مثالهای کاربردی و کار راه انداز در درسهای نقشه کشی صنعتی در این دو کتاب گنجانده شده است.

[petrus]